Op de WerkEconomie-pagina van de Volkskrant vandaag: Carolien Hamming en Noortje Wiezer (TNO) bespreken vier obstakels – en de oplossingen – bij de aanpak van werkstress. Over de angst van werknemers om hun baan te verliezen, het taboe, werkstress als individueel probleem, symptoombestrijding en gebrek aan tijd en geld.
In het FD van 22 mei een ingezonden brief van Carolien Hamming. Over de keuze die werkgevers zullen moeten maken tussen curatieve verzuimkosten en preventief investeren in ‘human resources’.
Minister Asscher lanceerde vorige week de campagne ‘Herken de druppel. Check je werkstress’. Carolien Hamming en Bram Bakker gaven in NRC Next van zaterdag 17 mei jl. hun mening over de aanpak van werkdruk: meer voorlichting erover is overbodig, maar wat helpt wel?
Stress mag dan een gevoel zijn dat iedereen wel eens ervaren heeft, toch zijn er een aantal aspecten van stress die misschien nog niet bekend zijn. Daarom staan hieronder de feiten en fabels over stress op een rijtje.
* Stress is altijd negatief: fout
Sommige mensen weten misschien al uit eigen ervaring dat deze stelling niet altijd klopt. Stress kan er juist voor zorgen dat je beter presteert omdat je enige druk voelt. Vaak kijken mensen terug op een bepaalde gebeurtenis en beseffen ze het meest geleerd te hebben tijdens stressvolle situaties. Probeer stress om te zetten in een positief gevoel. Als je dat niet doet, kan je heel wat lichamelijke kwaaltjes krijgen.
* Je herkent stress door de symtomen: fout
Stress beïnvloedt ieder mens anders. Sommige ervaren spijsverteringsproblemen, terwijl anderen erg hard gaan zweten of vaker naar het toilet moeten. Ook slapeloosheid is een vaak voorkomend gevolg. Maar wanneer stress langdurig aanhoudt, kan het zijn dat je de symptomen niet meer oppikt omdat het lichaam de situatie als normaal beschouwt. Dan zul je niet gauw een versnelde ademhaling opmerken, terwijl dat wel aanduidt dat je lichaam uit balans is.
* Van stress kan je sterven: ja en nee
Van stress zelf zal je niet meteen doodgaan maar aanhoudende stress kan wel levensbedreigend zijn. Zo kunnen bestaande gezondheidsproblemen aanzienlijk toenemen. Niet alleen is er meer kans op hart- en vaatziekten, ook ernstige virale infecties kunnen zich sneller ontwikkelen. Daarbovenop kweken mensen ook vaker ongezonde gewoonten zoals overmatig eten, roken of drinken door stress.
* Mannen en vrouwen gaan verschillend om met stress: juist
Mannen reageren op een agressievere manier op stress: ze pakken het probleem meestal zo snel mogelijk aan en willen het van de baan helpen. Vrouwen proberen daarentegen zich eerst te verzoenen met de situatie en zoeken pas later een oplossing.
* Stress kan altijd vermeden worden door yoga, massage of een dieet: fout
Net zoals mannen en vrouwen verschillend reageren op stress, zijn er ook diverse manieren om de stress onder controle te krijgen. Wat verlichtend werkt bij de een, hoeft bij een ander absoluut geen oplossing te bieden. Mensen moeten voor zichzelf uitzoeken wat hen ontspant en helpt te herstellen. Dat kan yoga of een massage zijn maar evengoed regelmatige lichaamsbeweging.
* Alcohol drinken vermindert de symptomen: fout
Drinken op een stressvolle dag doet meer kwaad dan goed omdat de effecten door alcohol verergeren. Zwaar drinken verandert de chemie in de hersenen waardoor er meer cortisol vrijkomt. Dat hormoon is betrokken bij de reactie van ons lichaam op stress. Zo kan iemand die alcohol drinkt meer angst voelen in een stressvolle situatie.
Bron: goedgevoel.be
Het aantal starters met een burn-out stijgt. De oorzaak? Hun identiteit is gekoppeld aan presteren. Ze willen uitblinken en overschrijden keer op keer hun eigen grenzen.
Jongeren hebben nu een veel hoger burn-outrisico dan hun collega’s boven de 35, staat in een rapport uit 2013 van onderzoeksbureau SKB. De mate van psychische vermoeidheid onder werknemers daalde sinds 2000 in alle leeftijdscategorieën, behalve in de groep van 25 tot 34 jaar: lang bleef het gelijk, de laatste drie jaar neemt het toe. De oorzaken van het hogere burn-outrisico liggen volgens het SKB vooral buiten het werk.
Dat merkt ook Heleen van Kuijeren, adjunct-directeur bij CSR Centrum: „Jongeren gaan mee in de ratrace, ze moeten goed, interessant en ambitieus zijn. En dat willen ze laten zien op Facebook. Ze willen een geweldig leven hebben, zowel qua werk als privé. Ze willen alles. Dat gaat niet.” De jongeren plegen roofbouw op hun lichaam, pakken te weinig rust om te herstellen en vallen uiteindelijk om.
Onze vijf tips voor jongeren tegen een burn-out
1 Energie is als geld, geef je het uit dan moet je zorgen dat er weer wat binnenkomt. Je kunt tijdelijk rood staan, maar blijf je meer uitgeven dan je hebt, dan kom je in de problemen. Kost je nieuwe baan veel energie, zorg dan voor genoeg hersteltijd buiten het werk.
2 Sporten is goed, maar houd het wel leuk. Je hoeft niet per se te presteren; niet iedereen hoeft de marathon van New York te lopen. Ook sporten kost energie.
3 Maak keuzes en stel prioriteiten, kies voor datgene dat je echt belangrijk vindt en laat de rest ‘vallen’. Oftewel: zeg wat vaker nee.
4 Slapen is herstellen. Zorg dat je lekker kunt slapen, en neem geen tablet, smartphone of laptop in bed. Dat heeft een negatieve invloed op je nachtrust.
5 Niemand kan acht uur geconcentreerd werken; twee uur achter elkaar is al heel veel, neem dus vaker korte pauzes.
De meeste vrouwen bevinden zich op 34-jarige leeftijd op de ‘stresspiek’ van hun leven. Dit blijkt uit Brits onderzoek, waarvoor tweeduizend vrouwen zijn ondervraagd. Bijna een vijfde van de respondenten zegt ongelukkig te zijn door te veel druk. Jongleren tussen een veelvoud van verantwoordelijkheden zorgt bij vrouwen van halverwege de dertig vaak voor stress, zo meldt Daily Mail.
Dertigers vinden het moeilijk om zichzelf succesvol te presenteren op de arbeidsmarkt in combinatie met verzorgen van pasgeboren kinderen en het onderhouden van hun privéleven.
Niet genoeg geld hebben staat bij de vrouwen op één als grootste stressfactor in het leven. Een op de drie vrouwen zegt dat haar leven er door meer geld te verdienen al een stuk rooskleuriger uit zou zien. Zorgen over het lichaam en de gezondheid staat op de tweede plaats van grootste stressfactoren, gevolgd door het welzijn van vrienden en familie. Veel jonge moeders maken zich daarnaast zorgen of ze wel een leuke moeder zijn en of hun kind wel gelukkig genoeg is. Qua uiterlijk zijn vrouwelijke dertigers meer gestrest dan twintigers over de platheid van hun buik. Ook maken zij zich eerder zorgen over de toestand van hun tanden.
Op de gemiddelde leeftijd van 25 blijken vrouwen juist de minste stress en het meeste geluk te ervaren. Rond dit levensjaar wordt volgens de onderzoekers ook vaak voor het eerst fatsoenlijk geld verdiend. Twintigers hebben meer energie om er naast hun baan nog een druk sociaal leven op na te houden en relatief weinig financiële verplichtingen, zo concluderen de onderzoekers.
Bron: nu.nl
Biologen en psychologen hebben elkaar gevonden in een nieuw vakgebied: de psycho-neuro-endocrinologie. De combinatie die ook uitgangspunt is bij behandeling van stressklachten volgens de CSR-Methode.
In de wetenschap bijlage van de Volkskrant d.d. 24 augustus jl. een artikel over de lichamelijke ontregeling die door stress wordt veroorzaakt en de inzichten daarover die vanuit dit nieuwe vakgebied worden beschreven. Een van de wetenschappers die heeft meegewerkt aan dit artikel, Marian Joëls, is als spreker aanwezig bij de CSR-conferentie op 4 oktober a.s.
In de afgelopen jaren daalde het gemiddelde ziekteverzuim van 4.3% in 2010 tot 3.8% in de eerste helft van 2013. Deze daling heeft zich in de tweede helft van 2013 niet doorgezet. “Toch is het nog te vroeg om te spreken van een kentering in de verzuimdaling”, vindt dr. Corné Roelen, bedrijfsarts en epidemioloog bij ArboNed. “Weliswaar horen we de laatste tijd positievere berichten over de economie, maar werknemers hebben nog weinig vertrouwen in de arbeidsmarkt en dat houdt het verzuim geforceerd laag”, constateert Roelen in zijn spreekkamer. “Als werknemers het weer voor het kiezen hebben op de arbeidsmarkt, zal het verzuim stabiliseren of zelfs weer gaan stijgen.”
Psychisch verzuim
Hoewel het verzuim daalde nam het psychisch verzuim verder toe van 29% in 2012 naar 35% in 2013. Ruim driekwart van het psychisch verzuim heeft te maken met stress. Roelen merkt steeds vaker dat dit niet alleen werkgerelateerd is, maar ook te maken heeft met privé-omstandigheden. Roelen: “Werknemers maken zich zorgen over hun persoonlijke situatie en hebben minder geld te besteden. Daar komt bij dat vooral mensen met psychische klachten vaak niet de hulp zoeken die ze nodig hebben, omdat ze de behandeling niet kunnen betalen.” Vorig jaar pleitte Roelen al voor het (mee)financieren van behandelingen door de werkgever. “Een verzuimdag kost een werkgever gemiddeld 250 euro per dag. Als je weet dat psychisch verzuim in 2013 gemiddeld 180 dagen duurde, dan is niets doen geen optie”, vindt Roelen.
Aandacht vanuit Den Haag
Waar het gaat om werkgerelateerde oorzaken heeft psychisch verzuim vooral te maken met de psychosociale arbeidsbelasting (PSA), en dit is al jaren één van de belangrijkste arbeidsrisico’s. Minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid gaat zich dan ook sterker inspannen om PSA te reduceren. In 2014 trekt hij hiervoor circa 1 miljoen euro uit.
Meer rust nodig
“Dat werknemers meer stress ervaren, zie je ook terug in hun gedrag,” constateert Roelen. Zo gaf 44% van de werknemers bij preventief medisch onderzoeken in 2013 aan regelmatig een half uur per dag bewust te ontspannen, tegenover 42% in 2010. Ook het aantal mensen dat tijdens het werk regelmatig een rustmoment neemt, nam toe van 13% in 2010 naar 15% in 2013. Daar staat tegenover dat slechts 20% van de werknemers 1 keer per week sport, 25% 2 keer per week en 30% van de ondervraagden sport niet wekelijks. Verder was in 2013 het aantal werknemers dat stopte met roken lager dan in 2010.
Bron: ArboNed
Wat is het effect van stress op bevlogenheid en wat voor rol speelt coachend leiderschap daarin? Annemieke van Hout ging aan de slag met gegevens uit de database van onderzoekbureau SKB en zocht het uit. Zij deed dit in het kader van haar bachelor thesis (Human Resource Management, Tilburg University).
“Voor mij is het duidelijk dat er in coachend leiderschap geïnvesteerd moet worden. Naast het directe effect, is er aangetoond dat coachende leiders in staat zijn om het negatieve effect van stress op bevlogenheid te reduceren. Dit is bevorderlijk voor de medewerker, het team en uiteindelijk voor de organisatie zelf” aldus Annemieke van Hout.
Chronische stress kan zich uiteindelijk weerspiegelen in de genetische structuur van het immuunsysteem. Dat is de conclusie van een onderzoek van wetenschappers aan de Ohio State University. De effecten bleken zowel bij muizen als bij mensen vastgesteld te kunnen worden.
De onderzoekers merken op dat chronische stress een impact blijkt te hebben op de genetische activiteit van immuuncellen. Door die impact worden de immuuncellen volgens de wetenschappers gestimuleerd om de strijd aan te gaan met een infectie of trauma dat in werkelijkheid niet bestaan. Op langere termijn kan dit fenomeen volgens de onderzoekers een belangrijke negatieve impact hebben op de gezondheid.
“Wie op het werk door een veeleisende baas continue onder druk staat, dreigt daar op termijn de genetische gevolgen van te dragen,” merkt onderzoeksleider John Sheridan, professor biologie aan de Ohio State University. “Stress is een reactie die evolutionair een belangrijke bijdrage kon leveren om de overlevingskansen te verhogen, maar een herhaalde blootstelling over een langdurige periode kan een negatief impact hebben op de lichamelijke gezondheid. De wetenschap heeft al langer aangegeven dat stress aanleiding kan geven tot belangrijke gezondheidsproblemen, maar over het concrete oorzakelijk verband tussen beide problemen bleven nog vele vragen open.”
De onderzoekers stelden vast dat er bij muizen een duidelijke verandering in de immuuncellen kon worden vastgesteld wanneer de bestaande hiërarchische structuur van de populatie werd verstoord door toevoeging van een agressief exemplaar en daardoor een chronische stresssituatie werd gecreëerd. “Eenzelfde opbouw van de immuuncellen kon ook worden opgemerkt bij mensen uit lagere socio-economische klassen, die in hun dagelijkse leven met belangrijke stresserende factoren worden geconfronteerd,” voeren de onderzoekers aan. De wetenschappers voegen er aan toe dat de studie nogmaals aantoont op welke manier psychologie een cruciale impact kan hebben op biologie.
bron: express.be
Whitepaper: Een nieuwe kijk op stress2 oktober 2020 - 12:00
